اصول روانشناسی 8 رنگ در طراحی و چاپ
اگر دستی در طراحی و چاپ لوگو، کارت ویزیت یا بسته بندی محصولات داشته باشید، بطور حتم حداقل کمی درباره روانشناسی رنگها برای ایجاد ارتباط بین رنگها و احساسی که با دیدن آن ها در افراد ایجاد می شود آشنا هستید.
درباره این فکر کنید که اگر احساسات ما دارای ارتباطی ذاتی با رنگها بودند، ویژگی رنگها در فرهنگهای متفاوت با هم فرقی نمیکرد و در طول زمان نیز تفاوتی در آن ایجاد نمیشد، مانند رنگ صورتی که در ابتدای قرن بیستم رنگی متناسب با پسر بچهها بود و در انتهای قرن بیست به رنگی هماهنگ با دختر بچه ها تغییر ماهیت داد.
از یک چیز مطمئنیم؛ که رنگ اهمیت دارد. به همین دلیل است که پیش از اینکه رنگ بندی برندتان را انتخاب کنید از اصول روانشناسی رنگها اطلاعات کافی داشته باشید. بعد از اینکه آموختید رنگها چگونه احساسات بیننده خود را بر میانگیزانند، میتوانید در برندینگ محصول خود از قدرت رنگها برای ارتباط با ناخودآگاه افراد استفاده کنید.
روانشناسی رنگ چیست؟
روانشناسی رنگ به طور خلاصه یادگیری این است که رنگهایی که می بینیم چگونه افکار و احساس ما را تحت تاثیر خود قرار میدهند.
اما پیش از اینکه در دریای روانشناسی رنگها وارد شوید، باید بدانیم که رنگ دقیقا چه چیزی است.
ما آن را به شکل رنگهای اصلی و طیفهای مختلف میبینیم، با این وجود رنگها از نظر فنی به چگونگی درک چشمها و مغز از تفاوت طول موج های متفاوت نور گفته میشود. تمامی رنگها به شکل طیفهای الکترومغناطیسی وجود دارند، طیفهایی از بلندترین تا کوتاهترین امواج نوری. امواج رادیویی، ریز موج ها، امواج مادون قرمز، اشعههای گاما و اشعههای ایکس همگی بخشهایی با طولهای متفاوت در این طیف هستند.
درست در وسط این بخش طیف کوچکی از امواج نوری قرار دارد که طول موجی بین 400 تا 700 نانومتر دارند و شامل تمام رنگهایی است که توسط چشم انسان قابل دیدن میباشد.
محققانی که در زمینه روانشناسی رنگها فعالیت میکنند، مطالعاتی در زمینه ارتباط ذاتی و فرهنگی ما با رنگها و اینکه چگونه در معرض این رنگها قرار میگیرند، روی میل و احساس ما تاثیر میگذارد داشتهاند.
بیایید به مثال هایی در جامعه نگاهی کنیم. شواهدی از کشورهای اسکاتلند و ژاپن نشان دادهاند که وقتی در منطقهای لامپهای روشنایی خیابان نور آبی رنگ را منتشر کنند، نرخ تبهکاری و خودکشی در منطقه کاهش پیدا میکند. محققان روانشناسی رنگ در تلاشند تا بفهمند چرا چنین پدیده هایی رخ میدهد.
این مورد میتواند به این دلیل باشد که آبی، رنگی نامعمول برای روشنایی خیابان ها است و منجر به ایجاد حسی در افراد تبهکار میشود، که مشکلی وجود دارد و آن ها را به تغییر برنامههای خود سوق دهد. یا میتواند به این دلیل باشد که نور آبی اغلب نشانگر حضور پلیس در اطراف است
زبان چگونه روی روانشناسی رنگ تاثیر میگذارد؟
انسان های نخستین رنگ ها را اینگونه که ما میبینیم نمیدیدند. در حقیقت حتی مردم سایر نقاط جهان، رنگها را مشابه شما نمیبینند. این حرف شاید کمی نادرست بنظر برسد اما درست است. تحقیقات نشان داده است که زبانی که به آن سخن گوییم روی برداشت ما از رنگها میتواند تاثیر گذار باشد.
در ادیسه معروف هومر، دریا به رنگ شراب تیره، عسل به رنگ سبز و گوسفند به رنگ بنفش توصیف شده است. هومر تنها فردی از دوران باستان نبود که در دنیای او رنگ آبی وجود نداشت، ویلیام گلدستون دانشمند انگلیسی قرن نوزدهم همراه با فیلسوف آلمانی لازاروس گایگر، با مطالعه دقیق روی متون باستانی فرهنگهای مختلف دریافتند که تنها مصریان باستان کلمه ای برای رنگ آبی داشتند. آن ها تنها فرهنگی بودند که رنگ آبی را برای مصارف مختلف نیز تولید کرده بودند.
برای روسها رنگ آبی فقط یک کلمه نیست. درحالی که انگلیسی زبانها از آبی تیره و آبی روشن استفاده میکنند. روسها از دو کلمه مجزای goluboj و siniy برای رنگ آبی تیره و روشن استفاده میکنند.
روانشناسی تداعی رنگها
محققان تشخیص داده اند که بعد از رنگهای سفید و سیاه، رنگ بعدی که تقریبا در تمامی فرهنگها ثبت شد؛ رنگ قرمز بود. چرا؟
این امر شاید به این دلیل بوده که رنگ قرمز همواره یکی از مهمترین رنگها در طبیعت بودند؛ رنگ خون و خشم. قرمز نماد ذاتی توقف است. رنگ قرمز در چهره خشمگین رقبا همواره اعلام میکرده است که مراقب رفتار بعدی خودت باش! تشخیص دادن رنگ قرمز نه تنها برای احساس خطر، بلکه نشانهای برای رسیدن میوههای خوراکی برای بقای ما بسیار حیاتی بوده که نیاکان نخستین ما از هزاران سال پیش شبکیه چشمشان قادر به دیدن رنگ قرمز بوده است.
همه حیوانات مانند نیاکان ما نیازی به دیدن رنگ قرمز نداشتند. بنابراین ساختار چشم آنها برای ضرورت دیدن این رنگ تکامل پیدا نکرده است.احتمالا شنیدهاید که سگها کور رنگ هستند. این به این معنا نیست که فقط سیاه و سفید می بینند. سگها و بسیاری از حیوانات پستاندار دیگر نسبت به ما، جهان را کدرتر و با تضاد رنگی کمتری میبینند.
روانشناسی رنگ و فرهنگها
برخی از نسبت دادنهای رنگها مانند قرمز، سبز و قهوهای را میتوان با نگاه به خواستگاه آنها و معنیای که برای نیاکان ما داشتند، توضیح داد. اما این را توضیح نمیدهد که چرا رنگ مشکی رنگی مجلل و لاکچری و رنگ زرد رنگی شاد و سرگرمکننده است.
برخی از این تناسبها بجای طبیعت از فرهنگهای ما نشات میگیرد. به همین دلیل است که نسبتهای رنگ، جهانی نیستند و معانی رنگها میتواند در کشورها و فرهنگهای گوناگون بسیار متفاوت باشد. در چین و هند رنگ سفید تداعی کننده مرگ است و در مراسمهای عزاداری پوشیده میشود. در غرب و ایران رنگ مشکی اینگونه اند. به طور مشابه رنگ زرد در آمریکا رنگ سرگرم کننده و شادی است، اما در ژاپن زرد نشان دهنده شجاعت است.
استفاده از روانشناسی رنگ در طراحی
دلیلی وجود دارد که چرا محصولاتی بر پایه گیاهی همواره از بستهبندی سبز رنگ در محصولات خود استفاده میکنند. همین دلیل برای محصولات شوینده و استفاده از رنگ سفید وجود دارد. این دلیل همان روانشناسی رنگ است. برندها با استفاده از رنگهای خاص از تداعی ناخودآگاه ما استفاده میکنند تا محصولاتشان از دید ما ارزشمند تلقی شود.
قهوه ای رنگ طبیعت است که باعث میشود؛ قابل اطمینان و اصیل به نظر برسد. شرکتهای پستی از رنگ قهوهای در نقطه کانونی برند خود استفاده میکنند تا تاکید کنند قابل اطمینان و مسئولیت پذیر هستند؛ یعنی دقیقا همان ویژگیهای شرکتی که شما دوست دارید با آنها همکاری کنید.
احساس متناسب با رنگهای پرکاربرد
وقتی در مسیر انتخاب رنگها هستید، این مورد را درنظر بگیرید که بهترین طیف رنگی برای استفاده در لوگو، وبسایت و دیگر بخش های برندینگ خود چیست؟ این مورد که رایج ترین تداعیای که یک رنگ خاص در ما ایجاد میکند، چه احساسی است، میتواند در انتخاب شما بسیار مفید باشد.
قرمز
قرمز نشانگر احساس و حرارت، فعالیت، انرژی و خطر میباشد. به تابلوهای ایست، رنگ شعله آتش، لوگوی هدف و رنگ گل رز فکر کنید.
نارنجی
نارنجی درباره خلاقیت است. اشتیاق، انرژی، خلاقیت و جوانی. به مخروطهای روی جادهها فکر کنید؛ لباسهای فسفری که راحت تر دیده میشوند. یا یک آب پرتقال خنک پر از ویتامین ث.
زرد
زرد درباره لذت است، امید، بازیگوشی، فوریت و مثبت اندیشی. به طلوع خورشید و صورتک های خندان فکر کنید
آبی
آبی درباره آرامش و اعتماد است. به موسسات مالی فکر کنید (ویزا، پی پال و امریکن اکسپرس) و سازمانهای بزرگ مانند جنرال الکتریک و هواپیمایی بوئینگ.
سبز
سبز درباره طبیعت است، رشد و ثروت. به درختان و پول فکر کنید.
قهوه ای
قهوهای رنگ خاک زمین است و نمایانگر گرما، طبیعت، صداقت و سلامت میباشد.
بنفش
بنفش رنگ اسرارآمیز است و نمایانگر خلاقیت، لاکچری، روحانیت و ثروت میباشد.
صورتی
صورتی رنگ جوانان است؛ نمایانگر عشق، بازیگوشی و زنانگی.
رنگ در کنار برندینگ
وقتی لوگو، بستهبندی محصول، کارت ویزیت، وبسایت و هرچیز دیگری مرتبط با برند خود طراحی میکنید، مطمئن باشید که روانشناسی و تئوری رنگ را در ذهن داشته باشید. رنگها ابزارهای قدرتمندی هستند و با انتخاب طیف رنگی مناسب، شما میتوانید تاثیر مستحکمی با محصولتان داشته باشید یا اینکه بالعکس پیام اشتباهی برای مشتریان خود بفرستید.